Việt Nam hướng biển: Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải đón đầu cơ hội

Trong tương lai, cụm cảng Cái Mép-Thị Vải không chỉ phục vụ nhu cầu xuất nhập khẩu (XNK) trực tiếp của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, mà còn từng bước vươn lên trở thành điểm trung chuyển hàng hóa quốc tế, thu hút hàng hóa từ các quốc gia trong khu vực.

Cửa ngõ chiến lược, động lực tăng trưởng mới

Ngày 26/12/2025, tại cụm cảng Tân Cảng - Cái Mép, Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn (TCSG) phối hợp cùng Hiệp hội Logistics và Cảng biển TP. Hồ Chí Minh (HLA) tổ chức Hội thảo “Việt Nam hướng biển: Cái Mép Thị Vải – Cơ hội & hành động”.

Là diễn đàn đối thoại chuyên sâu, kết nối hiệu quả giữa cơ quan quản lý Nhà nước, hiệp hội ngành nghề và cộng đồng doanh nghiệp, hội thảo đã thu hút sự tham gia của gần 300 đại biểu tham dự trực tiếp cùng hơn 2.000 lượt xem trực tuyến, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, thương mại, đầu tư, khai thác cảng và logistics đối với định hướng phát triển khu vực Cái Mép-Thị Vải.

Với vai trò là cầu nối quan trọng giữa cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan quản lý, tại hội thảo, ông Trương Tấn Lộc - Phó Chủ tịch HLA đã đóng góp nhiều ý kiến mang tính chiến lược đối với các cơ quan, ban ngành nhằm kiến tạo Trung tâm hàng hải quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh dựa trên 5 trụ cột chiến lược gồm: phát triển hạ tầng kết nối đa phương thức; thúc đẩy hình thành Khu thương mại tự do (FTZ); hoàn thiện “hạ tầng mềm” về cơ chế, chính sách, tài chính, bảo hiểm; đẩy mạnh chuyển đổi số, cảng xanh và tự động hóa; cùng với việc hình thành “bộ não” điều hành tập trung cho hệ thống logistics – cảng biển.

Trong bối cảnh hợp nhất và mở rộng không gian phát triển của TP. Hồ Chí Minh, khu vực Cái Mép-Thị Vải đang ngày càng khẳng định vai trò trụ cột kết nối trong không gian phát triển mới của TP. Hồ Chí Minh, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế hướng biển của Thành phố. Trong đó, xác định ba lĩnh vực trọng tâm gồm kinh tế hàng hải và logistics; dầu khí – năng lượng – năng lượng tái tạo; và du lịch, đô thị biển.

Cụm cảng Cái Mép-Thị Vải được đánh giá là khu vực cảng nước sâu trọng điểm của Việt Nam, giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong mạng lưới cảng cửa ngõ và trung chuyển quốc tế. Với lợi thế vượt trội về độ sâu luồng tàu, khả năng tiếp nhận tàu mẹ trọng tải lớn, cùng các tuyến dịch vụ trực tiếp kết nối đến châu Âu (bao gồm Địa Trung Hải), châu Mỹ, châu Phi và Trung Đông, Cái Mép-Thị Vải đang và sẽ tiếp tục khẳng định vị thế là điểm trung chuyển hàng hóa quốc tế của khu vực Đông Nam Á.

Với tiềm năng lớn, Cái Mép-Thị Vải đã được Chính phủ xác định là cửa ngõ quốc tế loại đặc biệt, đóng vai trò hạt nhân trung tâm thúc đẩy sự phát triển của cả vùng. Trong tương lai, cụm cảng Cái Mép-Thị Vải không chỉ phục vụ nhu cầu xuất nhập khẩu trực tiếp của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, mà còn từng bước vươn lên trở thành điểm trung chuyển hàng hóa quốc tế, thu hút hàng hóa từ các quốc gia trong khu vực như Campuchia, Lào, Thái Lan, Philippines…

Giao nhận trực tiếp - giải pháp logistics tối ưu

Theo các chuyên gia, thực tiễn khai thác cho thấy, các hãng tàu và doanh nghiệp XNK ngày càng ưu tiên những giải pháp logistics giúp tối ưu chi phí, rút ngắn thời gian vận chuyển và nâng cao tính ổn định của chuỗi cung ứng. Trong đó, việc dần thay đổi tập quán như tăng cường giao nhận trực tiếp tại khu vực “cửa ngõ” Cái Mép-Thị Vải được xem là giải pháp quan trọng nhằm giảm áp lực cho khu vực nội đô, đồng thời nâng cao hiệu quả vận hành logistics khu vực phía Nam.

Song song với xu hướng này, tiềm năng phát triển các khu công nghiệp và khu thương mại tự do quanh Cái Mép-Thị Vảiđang tạo thêm động lực thúc đẩy giao nhận trực tiếp. Định hướng hình thành Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ quy mô khoảng 3.800 ha, gắn với cụm cảng nước sâu và sân bay quốc tế Long Thành, mở ra không gian thể chế linh hoạt cho logistics, công nghiệp và thương mại quốc tế, khuyến khích doanh nghiệp gia tăng đầu tư, sản xuất và dịch vụ thương mại tại khu vực CM- TV, từ đó góp phần gia tăng giao nhận hàng hóa trực tiếp tại cụm cảng ở khu vực này.

Bên cạnh đó, sự phát triển đồng bộ của hệ thống hạ tầng kết nối với khu vực CM-TV cũng là động lực then chốt thúc đẩy cho các xu hướng trên. Các dự án giao thông chiến lược như cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Vành đai 3, Vành đai 4, cùng mạng lưới ICD, trung tâm logistics và hệ thống kho bãi vệ tinh đang từng bước hoàn thiện, giúp rút ngắn đáng kể thời gian và chi phí vận chuyển từ nhà máy đến cảng.

Việc hình thành không gian logistics hậu phương rộng lớn, kết nối trực tiếp các khu công nghiệp trọng điểm của vùng Đông Nam Bộ với Cái Mép-Thị Vải đã tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu gia tăng tỷ lệ giao nhận trực tiếp tại các cảng, qua đó tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng và giảm phụ thuộc vào các khâu trung gian truyền thống.

Tại khu vực Cái Mép-Thị Vải, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn hiện đang phát triển hệ sinh thái cảng biển – logistics đồng bộ với ba cảng chủ lực tại khu vực này gồm Cảng Quốc tế Tân Cảng – Cái Mép (TCIT), Cảng Tân Cảng – Cái Mép Thị Vải (TCTT) và Cảng Tân Cảng – Cái Mép (TCCT) cùng với mạng lưới cảng feeder quan trọng bậc nhất của quốc gia như cảng Tân Cảng Cát Lái, Tân Cảng Hiệp Phước và cảng liên kết như cảng Phước An cũng như mạng lưới các ICD, depot, kho... được kết nối với các hình thức vận tải thủy, bộ rộng khắp.

Hệ sinh thái này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực tiếp nhận các tuyến dịch vụ kết nối giữa Việt nam và các thị trường quốc tế, tối ưu hóa chuỗi dịch vụ logistics và đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của các hãng tàu, khách hàng trong nước và quốc tế.

Nguồn: Chuyên trang Thuế và Hải quan online của Tạp chí Kinh tế - Tài chính Online (link gốc)

THÔNG TIN THAM KHẢO VỀ THỊ TRƯỜNG, NGÀNH HÀNG, LOGISTICS: