Quy hoạch chung TP. Hồ Chí Minh: Tầm nhìn thế kỷ cho siêu đô thị thông minh
Phân tích và dự báo về thị trường logistics, chuỗi cung ứng quốc tế và trong nước, độ tin cậy của lịch trình, tình hình hoạt động tại các cảng biển, cửa khẩu, thị trường giao nhận, chuyển phát, kho bãi, bất động sản, doanh nghiệp logistics mới nhất, VUI LÒNG XEM TẠI ĐÂY
----
TP. Hồ Chí Minh đứng trước cơ hội lịch sử để định hình siêu đô thị thông minh, tầm vóc toàn cầu, trở thành trung tâm tài chính, kinh tế, văn hóa hàng đầu khu vực.
Tầm nhìn chiến lược cho kỷ nguyên mới
Bộ Xây dựng vừa trình Chính phủ dự thảo Nghị định về phát triển đô thị thông minh, coi đây là bước đi cần thiết để tạo hành lang pháp lý thống nhất, tháo gỡ các vướng mắc thực tiễn, đồng thời khai thác tối đa nguồn lực đang được ưu tiên cho lĩnh vực này.
Trong bối cảnh đó, TP. Hồ Chí Minh đã có kế hoạch tổ chức hội thảo “Tầm nhìn và ý tưởng đồ án quy hoạch chung TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới” nhằm tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, kiến trúc sư và nhà quản lý trong công tác lập quy hoạch, xây dựng TP. Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh.
Theo ông Đỗ Đức Thắng - Cục Kinh tế và Quản lý đầu tư xây dựng, Bộ Xây dựng, TP. Hồ Chí Minh là một trong những đô thị đặc biệt lớn, công tác quy hoạch chung cần được triển khai sớm và quyết liệt, nhất là sau khi hợp nhất với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương. Quyết định này không chỉ mở rộng địa giới hành chính mà còn mở ra triển vọng hình thành một siêu đô thị (Mega-Region) mang tầm ảnh hưởng toàn cầu.
Quy hoạch chung lần này không phải là một “bản đồ tĩnh” mà là một chiến lược động cho 100 năm tiếp theo. Thành phố sẽ được kiến tạo trên cấu trúc “đa cực - đa bản sắc - đa tầng”, mỗi cực là một động lực phát triển riêng, nhưng liên kết hài hòa tạo sức mạnh tổng hợp. Hạ tầng “số hóa - xanh - tự thích ứng” sẽ trở thành nền tảng, kết hợp với thể chế quản trị “kiến tạo - tinh gọn - minh bạch” để hình thành một mô hình đô thị hiện đại, bền vững và đáng sống.
Đây là một cuộc tái định hình chiến lược mang tính khai sáng, nhằm giải quyết tận gốc các thách thức như ùn tắc giao thông, ngập lụt, ô nhiễm môi trường, đồng thời kiến tạo vị thế trung tâm tài chính, kinh tế, văn hóa, khoa học, công nghệ hàng đầu của châu Á - Thái Bình Dương. Đó cũng là lời cam kết mạnh mẽ của thế hệ hôm nay về một di sản tương lai phồn vinh và bền vững.
Trụ cột và cấu trúc phát triển siêu đô thị TP Hồ Chí Minh
Để siêu đô thị TP. Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh với tầm nhìn dại hạn, thì quy hoạch chung TP. Hồ Chí Minh giai đoạn mới, ông Đỗ Đức Thắng cho rằng cần dựa trên bốn trụ cột chiến lược:
Thứ nhất, điểm hội tụ và bứt phá khu vực: Cần định vị thành phố là trung tâm của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, lan tỏa sức mạnh đổi mới và hội nhập ra Đông Nam Á, trở thành mắt xích chiến lược trong chuỗi đô thị toàn cầu.
Thứ hai, Smart - Thông minh tiên tiến: Cần ứng dụng AI, IoT, Big Data và kinh tế số, dẫn dắt làn sóng Cách mạng công nghiệp 4.0.
Thứ ba, Sustainable – Bền vững vượt thời gian: Quy hoạch cần xây dựng khả năng tự tái tạo, chống chịu trước biến đổi khí hậu và suy giảm tài nguyên, hướng tới mục tiêu Net Zero.
Thứ tư, Soulful – Đậm bản sắc và linh hồn: Quy hoạch phải giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại.
Về cấu trúc không gian, ông Thắng đề nghị, TP. Hồ Chí Minh sẽ phát triển mô hình “đa cực - đa bản sắc - đa tầng”, gồm năm cực chức năng: Cực Trung tâm tài chính - Dịch vụ toàn cầu, nâng tầm khu đô thị lõi và Thủ Thiêm thành trung tâm tài chính quốc tế, hấp dẫn các định chế tài chính hàng đầu.
Cực Đổi mới, Công nghệ và công nghiệp xanh thông qua phát triển các khu đô thị, công nghiệp, dịch vụ sinh thái tại Bình Dương, tích hợp R&D, công nghiệp 4.0 và tiêu chuẩn phát thải thấp.
Cực Logistics - Cảng biển - Du lịch biển quốc tế, tập trung khai thác lợi thế cảng biển của Bà Rịa – Vũng Tàu, xây dựng logistics thông minh, tự động hóa và du lịch biển sinh thái đẳng cấp.
Vành đai Xanh và Nông nghiệp đô thị thông minh thông qua thiết lập các vùng sinh thái rộng lớn kết hợp nông nghiệp công nghệ cao, tuần hoàn.
Hành lang Đổi mới xuyên vùng thông qua liên kết các cực bằng hạ tầng giao thông siêu tốc, hạ tầng số và không gian xanh.
Cấu trúc này sẽ được vận hành trên nền tảng hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, giao thông công cộng khối lượng lớn, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý vận hành và ưu tiên năng lượng tái tạo.
Theo đó, ông Thắng đề xuất bản quy hoạch cần phải xác định ba nhóm giải pháp đột phá:
Một là, hạ tầng giao thông “không phát thải, siêu tốc”: Phát triển hệ thống metro, đường sắt, BRT đa phương thức; ứng dụng AI, Big Data để tiến tới giao thông tự động thông minh.
Hai là, hạ tầng kỹ thuật “tuần hoàn, tự thích ứng”: Số hóa đồng bộ hệ thống hạ tầng giữa TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu; đẩy mạnh năng lượng tái tạo, phấn đấu đạt mục tiêu Net Zero.
Ba là, đô thị sinh thái và khả năng chống chịu “đa lớp”: Bảo tồn và phát triển vành đai sinh thái, áp dụng tiêu chuẩn công trình xanh, xây dựng hạ tầng ứng phó thiên tai thông minh.
Về quản trị, theo ông Thắng có thể sử dụng mô hình “một thực thể, đa cấp, tinh gọn, linh hoạt” phù hợp đặc thù siêu đô thị, đảm bảo phân quyền rõ ràng nhưng thống nhất điều phối chiến lược. Đồng thời, cần cơ chế điều phối xuyên vùng và liên ngành, khung pháp lý “thích ứng và tiên phong”, cho phép thí điểm chính sách mới, cùng hệ thống quản lý đô thị số (Digital Twin) phục vụ giám sát và điều hành thời gian thực.
Quy hoạch chung TP. Hồ Chí Minh giai đoạn mới là sứ mệnh lịch sử đòi hỏi tầm nhìn mạnh mẽ, tư duy đột phá, quyết tâm chính trị và sự đồng lòng xã hội. Đây là cơ hội vàng để biến thành phố thành biểu tượng của phát triển bền vững, trung tâm kinh tế, tài chính hàng đầu khu vực, góp phần khẳng định vị thế Việt Nam trên trường quốc tế trong thế kỷ XXI.
Đỗ Đức Thắng – Thu Hường (Link gốc)
