Tương lai của vận chuyển lạnh chuyên dụng và các yếu tố tác động đến giá cước
11/04/2023 09:36
ĐỂ CẬP NHẬP THÔNG TIN, SỐ LIỆU MỚI NHẤT THỊ TRƯỜNG CHUỖI LẠNH (KHO LẠNH, VẬN TẢI LẠNH VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI), VUI LÒNG THAM KHẢO TÀI LIỆU
Thông thường cung và cầu quyết định giá cả, nhưng điều này không hoàn toàn đúng trong lĩnh vực vận chuyển hàng lạnh thời gian gần đây.
Nhu cầu về công suất vận chuyển lạnh không phải là yếu tố chính làm tăng giá cước vận chuyển container/xe tải lạnh chuyên dụng. Theo phân tích của chuyên gia vận tải lạnh Richard, biên tập viên và người sáng lập của “Reefer trends” và cũng là biên tập viên của Reefer Brief (một dịch vụ tin tức và thông tin cho ngành kinh doanh vận chuyển hàng lạnh toàn cầu), cóbốn lý do chính cho sự gia tăng giá cước vận chuyển lạnh chuyên dụng gồm có:
+ Sự gián đoạn do Covid-19 làm tăng chi phí chung; đồng thời cũng là tăng nhu cầu vận chuyển hàng khô (không phải hàng lạnh);
+ Mức độ sẵn có của container lạnh thấp hơn so với container thường và chi phí cho container lạnh cũng như việc tiếp cận các đầu cắm lạnh tại các cảng, cửa khẩu, sân bay…trở nên khó khăn hơn;
+ Tần suất các vận chuyển tuyến container đã giảm “từ mức trung bình 70 đến 80% xuống dưới 30%”;
+ Tắc nghẽn ga, cảng, cửa khẩu dẫn đến thời gian giải phóng container lạnh bị kéo dài.
Bốn yếu tố này thường ít khi cùng xuất hiện nhưng trong thực tế đã cùng lúc xuất hiện trong năm 2021-2022, dẫn đến sự hạn chế về số lượng container lạnh, rất nhiều trong số đó đã được bỏ chế độ lạnh để vận chuyển hàng khô, vốn mang lại nhiều lợi nhuận hơn so với hàng lạnh. Ngoài ra, cuộc xung đột ở Ukraine đã gây thêm áp lực cho một hệ thống vận chuyển vốn đã căng thẳng tại châu Âu do dịch bệnh và Brexit.
Thường thì các thùng vận chuyển lạnh chuyên biệt vốn tạo ra nhiều phát thải sẽ không thể tồn tại trong tương lai. Tuy nhiên, hoàn cảnh thị trường bất thường đã cho phép các nhà khai thác hàng lạnh tái sử dụng phương thức này. “Trong khi các tuyến container thông thường đang hoạt động với hiệu suất từ 25 đến 40%, các container lạnh chuyên dụng đang hoạt động với hiệu suất trên 95% và đội tàu vẫn có thể hoạt động thành công”. Đó là lý do khiến nhiều chủ hàng chuyển từ container sang container lạnh chuyên dụng để có thể tập trung vào dịch vụ hơn là chi phí.
Điều này tương tự như khi so sánh giữa xe buýt và taxi. Trong trường hợp vận chuyển hàng lạnh chuyên dụng (giống mô hình taxi) có giá cao hơn vận chuyển thông thường (xe buýt) thì ưu điểm là họ cung cấp dịch vụ tận tình và trực tiếp. Tuy nhiên, điều đó đi kèm với chi phí cao mà với biên lợi nhuận eo hẹp, có thể là một trở ngại cho các chủ hàng trong bối cảnh thanh khoản khó khăn. Vấn đề đối với nhiều chủ hàng là lợi nhuận quá thấp nên không thể bù đắp được chi phí bổ sung này.
“Đấu tranh tâm lý” giữa giảm chi phí hay tăng độ tin cậy
Với việc thị trường trở lại với các tình huống 'bình thường' hơn, liệu các công ty hàng lạnh chuyên biệt có thể duy trì hoạt động kinh doanh đã đạt được trong 2 năm đặc biệt vừa qua? Cần lưu ý rằng cả chi phí và độ tin cậy đều đóng một vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp vận tải cũng như các chủ hàng. Nhanh chóng, tận tâm và đáng tin cậy là câu thần chú của ngành vận chuyển lạnh. Nếu có thể đảm nhận cả 3 tiêu chí đó thì hiệu quả đạt được thông qua sự gia tăng của tệp khách hàng, doanh thu, uy tín tăng lên sẽ bù đắp chi phí bổ sung mà người gửi hàng phải trả. Tuy nhiên trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt của năm 2023, khi giá cước vận tải giảm trên toàn cầu và nhu cầu yếu, các chủ hàng và nhà vận chuyển đều phải đấu tranh tâm lý xem họ có sẵn sàng chấp nhận chi phí cao hay không.
Năm 2023 sẽ có vai trò quyết định những xu hướng mới với các đặc điểm không còn giống như trong thời kỳ dịch bệnh. Dịch vụ tuyến container sẽ bình thường hóa, nguồn cung container sẽ tăng lên, không có tắc nghẽn và độ tin cậy của các tuyến vận chuyển container đang tăng lên, quay về mức trước Covid-19. Thách thức đối với các nhà vận chuyển lạnh là làm thế nào để giảm chi phí cho các dịch vụ vận chuyển container trong khi không khiến chất lượng dịch vụ sụt giảm.
Các phương tiện vận chuyển lâu năm đến hạn cần thay thế
Đội tàu lạnh và xe tải lạnh lâu năm đã không còn đáp ứng được các tiêu chí về phát thải theo các quy định mới của Tổ chức hàng hải quốc tế cũng như của từng quốc gia. Nếu trong thời gian tới các nhà vận chuyển không kịp thời “trẻ hóa” đội phương tiện vận tải của mình, nguồn cung không gian vận chuyển lạnh sẽ sụt giảm. Điều này có thể tác động nghiêm trọng đến ngành vận chuyển lạnh cũng như những ngành hàng là đối tượng phục vụ chính như nông sản, thủy sản, dược phẩm, hóa mĩ phẩm... Tuổi thọ trung bình của đội tàu vận chuyển lạnh trên toàn cầu hiện là 30 năm trong khi tuổi thọ trung bình chấp nhận được của tàu lạnh là 26 năm. Các chủ tàu hoặc hãng vận chuyển có thể lựa chọn chi một khoản đầu tư để nâng cấp hoặc đóng mới. Nếu triển vọng dịch vụ hàng lạnh chuyên dụng rõ ràng hơn, các hãng tàu có thể sẽ sẵn sàng chi trả để đầu tư vào lĩnh vực này. Tuy nhiên, các khoản đầu tư lớn và dài hạn (từ 40 đến 50 triệu USD/ tàu lạnh) có thể ảnh hưởng đến những quyết định đó.
Nói tóm lại, có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tương lai của ngành vận tải hàng lạnh chuyên dụng, trong đó những xu hướng trong năm 2023 có thể đóng vai trò quyết định và việc theo dõi sát sao, đón đầu những xu hướng đó sẽ giúp các chủ hàng và nhà cung cấp dịch vụ vận tải lạnh thiết lập một chiến lược phù hợp hơn cho tương lai.
ĐỂ CẬP NHẬP THÔNG TIN, SỐ LIỆU MỚI NHẤT THỊ TRƯỜNG CHUỖI LẠNH (KHO LẠNH, VẬN TẢI LẠNH VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI), VUI LÒNG THAM KHẢO TÀI LIỆU
Thông thường cung và cầu quyết định giá cả, nhưng điều này không hoàn toàn đúng trong lĩnh vực vận chuyển hàng lạnh thời gian gần đây.
Nhu cầu về công suất vận chuyển lạnh không phải là yếu tố chính làm tăng giá cước vận chuyển container/xe tải lạnh chuyên dụng. Theo phân tích của chuyên gia vận tải lạnh Richard, biên tập viên và người sáng lập của “Reefer trends” và cũng là biên tập viên của Reefer Brief (một dịch vụ tin tức và thông tin cho ngành kinh doanh vận chuyển hàng lạnh toàn cầu), cóbốn lý do chính cho sự gia tăng giá cước vận chuyển lạnh chuyên dụng gồm có:
+ Sự gián đoạn do Covid-19 làm tăng chi phí chung; đồng thời cũng là tăng nhu cầu vận chuyển hàng khô (không phải hàng lạnh);
+ Mức độ sẵn có của container lạnh thấp hơn so với container thường và chi phí cho container lạnh cũng như việc tiếp cận các đầu cắm lạnh tại các cảng, cửa khẩu, sân bay…trở nên khó khăn hơn;
+ Tần suất các vận chuyển tuyến container đã giảm “từ mức trung bình 70 đến 80% xuống dưới 30%”;
+ Tắc nghẽn ga, cảng, cửa khẩu dẫn đến thời gian giải phóng container lạnh bị kéo dài.
Bốn yếu tố này thường ít khi cùng xuất hiện nhưng trong thực tế đã cùng lúc xuất hiện trong năm 2021-2022, dẫn đến sự hạn chế về số lượng container lạnh, rất nhiều trong số đó đã được bỏ chế độ lạnh để vận chuyển hàng khô, vốn mang lại nhiều lợi nhuận hơn so với hàng lạnh. Ngoài ra, cuộc xung đột ở Ukraine đã gây thêm áp lực cho một hệ thống vận chuyển vốn đã căng thẳng tại châu Âu do dịch bệnh và Brexit.
Thường thì các thùng vận chuyển lạnh chuyên biệt vốn tạo ra nhiều phát thải sẽ không thể tồn tại trong tương lai. Tuy nhiên, hoàn cảnh thị trường bất thường đã cho phép các nhà khai thác hàng lạnh tái sử dụng phương thức này. “Trong khi các tuyến container thông thường đang hoạt động với hiệu suất từ 25 đến 40%, các container lạnh chuyên dụng đang hoạt động với hiệu suất trên 95% và đội tàu vẫn có thể hoạt động thành công”. Đó là lý do khiến nhiều chủ hàng chuyển từ container sang container lạnh chuyên dụng để có thể tập trung vào dịch vụ hơn là chi phí.
Điều này tương tự như khi so sánh giữa xe buýt và taxi. Trong trường hợp vận chuyển hàng lạnh chuyên dụng (giống mô hình taxi) có giá cao hơn vận chuyển thông thường (xe buýt) thì ưu điểm là họ cung cấp dịch vụ tận tình và trực tiếp. Tuy nhiên, điều đó đi kèm với chi phí cao mà với biên lợi nhuận eo hẹp, có thể là một trở ngại cho các chủ hàng trong bối cảnh thanh khoản khó khăn. Vấn đề đối với nhiều chủ hàng là lợi nhuận quá thấp nên không thể bù đắp được chi phí bổ sung này.
“Đấu tranh tâm lý” giữa giảm chi phí hay tăng độ tin cậy
Với việc thị trường trở lại với các tình huống 'bình thường' hơn, liệu các công ty hàng lạnh chuyên biệt có thể duy trì hoạt động kinh doanh đã đạt được trong 2 năm đặc biệt vừa qua? Cần lưu ý rằng cả chi phí và độ tin cậy đều đóng một vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp vận tải cũng như các chủ hàng. Nhanh chóng, tận tâm và đáng tin cậy là câu thần chú của ngành vận chuyển lạnh. Nếu có thể đảm nhận cả 3 tiêu chí đó thì hiệu quả đạt được thông qua sự gia tăng của tệp khách hàng, doanh thu, uy tín tăng lên sẽ bù đắp chi phí bổ sung mà người gửi hàng phải trả. Tuy nhiên trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt của năm 2023, khi giá cước vận tải giảm trên toàn cầu và nhu cầu yếu, các chủ hàng và nhà vận chuyển đều phải đấu tranh tâm lý xem họ có sẵn sàng chấp nhận chi phí cao hay không.
Năm 2023 sẽ có vai trò quyết định những xu hướng mới với các đặc điểm không còn giống như trong thời kỳ dịch bệnh. Dịch vụ tuyến container sẽ bình thường hóa, nguồn cung container sẽ tăng lên, không có tắc nghẽn và độ tin cậy của các tuyến vận chuyển container đang tăng lên, quay về mức trước Covid-19. Thách thức đối với các nhà vận chuyển lạnh là làm thế nào để giảm chi phí cho các dịch vụ vận chuyển container trong khi không khiến chất lượng dịch vụ sụt giảm.
Các phương tiện vận chuyển lâu năm đến hạn cần thay thế
Đội tàu lạnh và xe tải lạnh lâu năm đã không còn đáp ứng được các tiêu chí về phát thải theo các quy định mới của Tổ chức hàng hải quốc tế cũng như của từng quốc gia. Nếu trong thời gian tới các nhà vận chuyển không kịp thời “trẻ hóa” đội phương tiện vận tải của mình, nguồn cung không gian vận chuyển lạnh sẽ sụt giảm. Điều này có thể tác động nghiêm trọng đến ngành vận chuyển lạnh cũng như những ngành hàng là đối tượng phục vụ chính như nông sản, thủy sản, dược phẩm, hóa mĩ phẩm... Tuổi thọ trung bình của đội tàu vận chuyển lạnh trên toàn cầu hiện là 30 năm trong khi tuổi thọ trung bình chấp nhận được của tàu lạnh là 26 năm. Các chủ tàu hoặc hãng vận chuyển có thể lựa chọn chi một khoản đầu tư để nâng cấp hoặc đóng mới. Nếu triển vọng dịch vụ hàng lạnh chuyên dụng rõ ràng hơn, các hãng tàu có thể sẽ sẵn sàng chi trả để đầu tư vào lĩnh vực này. Tuy nhiên, các khoản đầu tư lớn và dài hạn (từ 40 đến 50 triệu USD/ tàu lạnh) có thể ảnh hưởng đến những quyết định đó.
Nói tóm lại, có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tương lai của ngành vận tải hàng lạnh chuyên dụng, trong đó những xu hướng trong năm 2023 có thể đóng vai trò quyết định và việc theo dõi sát sao, đón đầu những xu hướng đó sẽ giúp các chủ hàng và nhà cung cấp dịch vụ vận tải lạnh thiết lập một chiến lược phù hợp hơn cho tương lai.
ĐỂ CẬP NHẬP THÔNG TIN, SỐ LIỆU MỚI NHẤT THỊ TRƯỜNG CHUỖI LẠNH (KHO LẠNH, VẬN TẢI LẠNH VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI), VUI LÒNG THAM KHẢO TÀI LIỆU
